اصول برپایی کمپ در کوهستان
مقدمه:
بی‌شك كمپینك و استقرار چادر در كوهستان یكی از بایدهای فعالیت‌های كوه‌نوردی و طبیعت‌گردی است. از سویی هركوهنورد وطبیعت‌گردی باید در كاستن از اشتباهات خود سعی كند، چرا كه به اندازه كافی اتفاق و حادثه در طبیعت وجود دارد. در این راستا نكاتی اساسی در مورد روش استقرار كمپ یا همان چادر زدن مطرح است كه در قالب: ن_ج_ا_ش_ب_ا_ن_ه «نجات شبانه» ارایه می‌گردد كه هركدام از حروف نشان دهنده یك اصل در برقراری چادر و اصول كمپینگ است. توجه و اهتمام به این نكات می‌تواند موجب كاستن از اشتباه در یكی از ابعاد مهم كوه‌نوردی و طبیعت‌گردی شده و اوقات خوش، صعوید موفق و سلامت را برای یك كوهنورد و طبیعت گرد رقم بزند. در عین حال استفاده از حروف اختصار و اصلاح‌سازی در این مقوله به یادگیری و كاربردی كردن آن میان افراد و به ویژه كارآموزان و افراد مبتدی كمك شایانی خواهد كرد. البته قابل بیان است كه ترتیبی در بیان موارد لحاظ نشده است اما می‌توان گفت كه برخی موارد از برخی دیگر مهم‌تر است. این موارد در مجموع فرآیند اصولی كمپینگ را تشریح می‌كنند كه نقص در هر یك موارد هم سایر موارد و هم كل فرآیند را تحت تاثیر قرار خواهد داد:
ن: نظم:
چیدمان داخل و خارج چادر و قراردادن هرچیزی در جای خود نكته اساسی برای زندگی در چادر محسوب میشود. به‌عبارتی نظم یك مقوله مكانی است كه اشاره به قرار‌گیری اشیا و افراد در جای صحیح دارد. نظم اگر رعایت شود هست و اگر رعایت نشود نیست و وجود یا عدم وجود نظم منوط به رعایت یا رعایت نكردن آن است.
- تعیین وسایل موردنیاز درچادر و قراردادن وسایل اضافی در كوله‌پشتی
- پرهیز وسایل تیز و برنده و نیز آتش‌زا
- اطمینان از ظروف مواد ریختی و مایعات
- در دسترس بودن وسایل ضروری
- استفاده مناسب از جیب‌های داخل چادر
- چیدمان آشپزخانه
- معین بودن مكان وسایل مشترك
- و ...
ج: برای و جایابی:
برای وجایایی همان‌طور كه در ساختن بنا و ساختمان مهم است در استقرار كمپ موقتی نیز جایز اهمیت خواهد بود. منظور از برای، برای استقرار چادر است و نیز منظور از جایابی، مكانی هست كه برای استقرار انتخاب میشود كه این امر می‌تواند تاثیرات بالایی بر ایمنی و آسودگی هم داشته باشد.
- محل استقرار چادر از لحاظ مسیر باد، باران و برف
- توجه به دلیل نور آفتاب
- صاف و خشك بودن زیر چادر
- فاصله نسبت به چادرهای‌دیگر
- اشراف نسبت به منطقه
- دسترسی به آب
- درمسیر حركت كردن تیم‌ها نبودن
- در معرض دید بودن
- و ....
الف: ایمنی:
آرامشی كه در هنگام شب‌مانی و استقرار به‌دست می‌دهد همگی ناشی‌از احساس ایمنی و اطمینان به محل چادر است. به‌عبارتی‌می‌توان گفت كه احساس امنیت در چادر، استراحت شبان و سرحتا در روز برنامه را تحت تاثیر خواهد گذاشت.
- دوری از بستر رودخانه‌‌ها
- دوری از محل حیوانان و آغل ها
- دوری از محل ریزش سنگ
- دوری از شكاف‌های یخی
- نبودن در مسیر بهمن
- دوری از مسیر گذر ماشین‌و خودروها
- فاصله مناسب از درختان و بوته‌ها
- و ...
ت : تناسب:
این اصل اشاره به تناسب چادر با فرد (افراد) و نوع فعالیت كوه‌نوردی دارد . در هر زمان و مكانی اگر تناسبی بهم بخورد مشكلی ایجاد خواهد شد و شاید این یكی از بدیهیات زندگی‌است. كوهتسان نیز از این امر مستثنی نیست.
*رنگ : متمایز بودن رنگ چادر نسبت به طبیعت(هرگز چادر سفید برای زمستان مناسب نخواهد بود.)
*نوع:بی‌شك چادری كه برای ارتفاع بالا(چادر ارتفاع با ویژگی مقاوم، ضدبخار، كم ارتفاع و كشیده، جنس پارچه،دارای تعداد دیرك بالا و...) مناسب است برای برنامه‌های تفریحی و گلگشتی مناسب به نظر نمی‌رسد و عكس این رابطه نیز صادق است.
ش: شلاقی شدن و حمایت:
شلاقی شدن و یا همان اصلاح «پرچم» نشان دهنده این نكته است كه برخی از قسمت‌های چادر می‌تواند به خاطرشل شدن و عدم استقرار مناسب با ورزش باد به حالت شلاقی درآمده و مانند پرچم شروع به وزیدن كند. این حالت موجب پارگی چادر خواهد گردید كه با استقرار مناسب و استفاده از بندهای حمایتی این حالت موجب پارگی چادر خواهد گردید كه با استقرار مناسب و استفاده از بندهای حمایتی این حالت برطرف خواهد شد. این حالت علاوه بر بالا بردن احتمال پارگی وآسیب به چادر موجب سروصدا و سلب‌آرامش استراحت شبانه میشود.
یكی از بهترین حالت‌های چادر روش حمایت ضربدی است. در این حالت می‌توانیم به صورت ضربدر چادر را حمایت كنیم تا از قانون نیروی مخالف استفاده كرده و حالت شلاقی را كاهش دهیم.فرض كنید كه قصد حمایت چادر خود را دارید و معمولا هر چادری درچهار طرف اصلی خود بندهای حمایتی دارد. اگر ابتدا دوبند یك سمت چادر را حمایت كرده و سپس حمایت سمت دیگر صورت گیرد در این حالت ما از قانون نیروی مخالف استفاده نكرده‌ایم. حالت مناسب این است كه بند بالای چپ را همزمان با بند پایین راست حمایت كرده و بندبالای راست را با بند پایین چپ. این حالت به استقرار و استحكام مناسب چادر كمك زیادی می‌كند. البته باید بندهای مخالف در یك خط كشش قرار گیرند.
ب: بررسی پیش از برنامه:
حتما چادری كه برای برنامه استفاده میشود پیش از برنامه بررسی شده و نقاط ضعف و كاستی‌های احتمالی برطرف گردد. به ویژه زمانی كه:
- از آخرین زمان استفاده مدت زیادی گذشته است
- از كسی امانت گرفته شده است
- یا این كه تازه خریداری شده باشد
با بررسی موارد بالا به نكاتی كلیدی در چادر پی‌خواهیم برد كه نقشی اساسی در كوهستان و شب‌مانی ما ایفا خواهند كرد.چرا كه اگراین نكات را در زمان استقرار در شرایط واقعی به‌دست بیاوریم دیگر نه مجال فهم داریم و نه دسترسی كافی كه كاستی‌ها را جبران كنیم. در واقع با بررسی چادر موارد زیر مشخص خواهد شد:
- پارگی و آسیب‌های احتمالی موجود اعم از خرابی زیپ‌ها، ترك یا خمیدگی دیرك‌ها و ...
- كاستی‌های احتمالی در لوازمی مثل دیرك، حمایت‌ها، میخ‌ها و ... .
- آشنایی با چگونگی استقراركه بی‌شك هرچادری قلق و روش برپایی‌اش متفاوت خواهد بود.
- ابعاد چادر كه آیا فضای استقرار آن چگونگه باید باشد.
- كثیفی و برخی موارد دیگر.
الف: آسودگی (ارتشی):
اصل آسودگی و ارتشی نیز به یك اصل نظامی اشاره دارد كه می‌گوید: اگر 10دقیقه فرصت برای استراحت دارید 9 دقیقه را صرف استقرار مناسب كنید. البته رعایت هركدام از موارد زیر بسته به شرایط و منطقه دارد اما در شرایط عادی می‌توان همه موارد را رعایت كرد. یعنی تا آنجا كه میشود وقت كافی را صرف هركدام از موارد مطرح شده كنیم. بی‌شك توجه به این اصل تمام فرآیند شب‌مانی و كمپینگ را تحت‌الشعاع قرار داده و آسودگی را به همراه‌خواهد داشت. البته شایان ذكر است كه این اصل با اتلاف زمان مترادف نیست.
ن: نظافت:
در حالی كه نظم اشاره به چیدمان مكانی افراد و اشیا دارد، نظافت مقوله‌ای بهداشتی و پاكیزگی تلقی می‌گردد. این یك امر بدیهی است كه زیستن در یك مكان بدون در نظر گرفتن مسایل بهداشتی و پاكیزگی موجباب بروز مشكلاتی از جمله آلودگی و بیماری را فراهم خواهد كرد. رعایت نكردن پاكیزگی موجب كثیفی و عدم توجه به اصول بهداشتی موجب بیماری خواهد شد. چه بسا استقرار در طبیعت و یا در شرایط ارتفاع ساختار دفاعی بدن ضعیف‌تر و حوصه تحمل نا پاكیزگی در فرد كمتر خواهد بود با رعایت مواردی می‌توان این عوارض را به حداقل رساند:
- مدیریت زباله‌ها
- پاكیزگی‌بدن استفاده از مواد پاك‌كننده
- پاكیزگی ظروف
- دقت در استفاده از آب مصرفی از لحاظ سلامت
- دقت در استفاده از كنسروها و مواد غذایی از لحاظ سلامت
- تعبیه سرویس بهداشتی موقت صحرایی دور از چادر
- و ...
ه : هم چادری و هم كمپی:
هم چادری: شاید مهم‌ترین بخش استقرار در كوهستان هم‌چادری باشد. روش تعامل با هم‌چادری می‌تواند یك برنامه كوه‌نوردی را از اوج لذت و سلامت تا منتهای تعارض و از هم پاشیدگی تحت تاثیر قرار دهد.به عبارتی اگر تمایل داریم تا روانی آزاد، هم صحبتی شیرین و یاوری مطمئن داشته باشیم باید توجه ویژه‌ای به‌هم چادری، انتخاب آن و روند كارهای مشترك داشته باشیم:
- شناخت پیشی
- آشنایی از عادات تغذیه و خواب
- داشتن حلم و صبوری در موارد بروز تعارض
- تقسیم كار
- تقسیم ابزار مورد نیاز پیش از برنامه ( در مورد ظروف، طناب وسایل فنی و ... پیش از برنامه تعیین تكلیف شود)
- تجربه هم چادری بودن با هم
این عوام به ویژه در زمانی كه برنامه مهم، فنی و چالشی در پیش است ضریب اثر بیشتری خواهد داشت.
هم كمپی:
چادرهای دیگری كه در منطقه مستقر هستند نیز باید مورد توجه قرار گیرد. گاهی در تیم‌هایی هستیم كه چندین چادر را در یك مكان مستقر می‌كنیم و یا حتا تیم‌هایی به جز تیم ما پیش یا بعد از ما در همان مكان مستقر می‌شوند كه همگی این چادرها و افرادش را هم‌كمپی می‌نامیم. در واقع نسبت هم كمپی به كوهستان نسبت همسایه است به زندگی شهری و در این راستا موارد زیر قابل توجه است:
- احترام به حقوق آن‌ها
- حفظ آرامش كمپ
- كمك در صورت نیاز و همكاری
- تقسیم فضا در كمپ
- مدیریت زباله‌های محل كمپ
- مدیریت سرویس بهداشتی
- و ...
در حالتی كه تیم‌های متنوعی در منطقه مستقر باشند بهتر است هماهنگی‌های لازم با سرپرستان تیم‌ها صورت گیرد.
